Ngày xưa, không ai còn nhớ được là về đời vua nào, có một vị Hoàng tử có đôi mắt sáng như sao băng, ban đêm, trông mọi vật cũng rõ như là ban ngày; vì thế, mà Hoàng tử đã giúp vua cha được nhiều việc khó khăn trong triều chính. Nhà vua yêu quý vị Hoàng tử ấy lắm, nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa, thường để riêng ở một cung điện tráng lệ, mặc dầu Hoàng tử không thích kiêu sa, không muốn phiền phức để khổ cho những kẻ hầu người hạ bao giờ.

Một bữa, Hoàng tử đi săn về, nhọc mệt, nằm ngủ một giấc say ở trong cung điện. Bỗng có hai con quạ khoang, rất to lớn, từ đâu bay đến, đáp xuống qua cửa sổ, và cùng mổ xuống đều một lúc vào hai con mắt quý báu của Hoàng tử, rồi đớp lấy hai con ngươi mà bay vút đi.

Hoàng tử đột nhiên mất hẳn hai vì sao sáng. Người đã mù.

Nhà vua phiền não lắm, tìm hết các vị danh y nhưng không có ai chữa nổi đôi mắt kia mà lấy lại được ánh sáng cho Hoàng tử cả. Triều đình bèn tấu với vua xin ra lệnh cho khắp bàn dân thiên hạ bất cứ ai có tài gì chữa được cho Hoàng tử khỏi mù, thì sẽ được thưởng nghìn vàng và được hưởng một ân huệ tối cao theo ý muốn.

Bấy giờ có hai chị em một nhà kia ở trong một làng hẻo lánh, đùm bọc lẫn nhau, bởi vì cha chúng phạm tội hiện đang bị giam trong ngục kín.

Con chị năm ấy đã mười lăm tuổi, từ bé, vốn có một sắc đẹp hiền hậu như là hoa mai, nhớn lên lại hay thắt chiếc dải lưng màu vàng, nên người ta gọi đùa và rồi thành tên là cô mai vàng. Những anh khóa si tình ở trong làng lại gọi một cách văn vẻ là cô Nhụy Mai.

Đứa em trai của Nhụy Mai cũng đã mười ba tuổi. Tuy còn nhỏ nhưng cậu bé khỏe mạnh thường làm chúa bọn trẻ sừng sỏ ở nội vùng. Phàm có bày trận đánh nhau với trẻ con làng khác, bao giờ cậu bé ấy cũng tiến lên đầu tiên và ít khi chịu lùi, cho nên đã nổi danh đến tai người lớn, hễ nghe nói đến thằng bé họ Đỗ, là người ta biết ngay rằng cậu em cô Nhụy Mai.

Từ ngày gia đình gặp tai nạn, hai chị em vẫn giữ nguyên mực sống, tuy không hết buồn rầu. Nhụy Mai vẫn chăm dệt cửi, để cho Đỗ nghiên bút học hành. Đêm đêm, tiếng thoi đưa lẫn với tiếng học bài cứ nhịp nhàng dưới ánh đèn dầu mờ nhạt. Trong cơn vận hạn, sự lười biếng vẫn không đến. Chúng vừa làm việc, chúng vừa cầu nguyện cho người cha đang bị trọng tội ở ngục hình.

Vụt một hôm, có một ông lão ăn mày đến xin Nhụy Mai bộ thí, chập choạng thế nào, lại đánh đổ mất nong tằm của cô ta. Giá người khác tất là nổi cơn thịnh nộ, nhưng Nhụy Mai chỉ hơi cau mày, nói rằng:

Sao ông già vô ý thế, làm thiệt hại của chị em tôi bao nhiêu!

Rồi cô bé chép miệng, tự an ủi mình. Bởi vì những con tằm bị ông lão giẫm nát kia còn kéo làm sao được kén nữa. Chị em cô sẽ thiếu thốn hơn. Nhưng Nhụy Mai nghĩ rằng cứ kiên tâm làm việc thì chẳng bao lâu lại kéo lại được các số đã thiệt hại kia. Ông già vô ý chỉ đáng thương chứ không đáng giận.

Nhưng ông lão vẫn chưa đi cho, còn ngồi lại xin thêm một bát cơm, vì kêu còn đói.

Lòng nhân từ không làm người ta ghét bỏ được ai. Nhụy Mai vui vẻ lấy một bát cơm vét nồi đưa cho ông già. Lão ăn mày ăn xong, bèn bảo cô bé rằng:

Này cô bé kia, cô bé có biết ông Thiện đấy chăng?

Nhụy Mai giật mình, mà thưa:

Dạ, ông Thiện nào cơ, hở cụ? Có phải ông Thiện vẫn hiện lên cứu giúp những kẻ khổ sở đấy chăng?

Lão ăn mày cười ha hả mà nói:

Phải, chính lão là ông Thiện đấy. Lão thấy cô bé nhẫn nại và hiền hậu thế, lão muốn chỉ cho một kế chuộc được tội cho cha cô về. Hiện nay Hoàng tử trong triều, vì đi săn, bắn lầm phải mắt con nai của ông Ác mà bị ông ấy sai hai con quạ đến mổ mắt của Hoàng tử đem đi. Nhưng ông Ác làm những việc ác bao nhiêu, thì lão lại tìm những việc thiện bấy nhiêu giúp người. Vậy cô bé hãy can đảm mà vào trong rừng Toan Tảo, cứ chọn đường nào có cây mốc trắng hãy theo, như thế sẽ tới một cái đền bằng đá, trong đó có hai con quạ thờ. Khi ấy, cô lấy hai bàn tay nắm chặt lấy cổ hai con chim mà nói Ngọc của Hoàng tử, mày phải nhả ra. Lấy được ngọc rồi, tất nhiên sẽ cứu được Hoàng tử khỏi mù, và cứu được cả cha cô khỏi tội. Nhưng dọc đường, cô sẽ gặp nhiều sự trắc trở mà cô phải vượt qua, miễn là cô có một lòng tin, một chí thắng, và một sức mạnh cứu cha khỏi ngục, thì cô sẽ đầy đủ hạnh phúc sau này.

Nhụy Mai mừng rỡ nói rằng:

Dù nguy hiểm đến đâu, mà cứu được cha con, thì con cũng không từ. Con xin đi, thể nào con cũng phải đi lấy được ngọc sáng về cho mắt Hoàng tử, để chuộc tội của cha con.

Ông Thiện bỗng chỉ tay mà bảo:

Kìa, em cô đã về.

Nhụy Mai quay đi, đến lúc nhìn lại, thì ông Thiện đã biến mất. Nhưng cô bé không nói hở một điều gì cho em biết cả, sợ làm trở ngại việc học của em, bởi vì nếu Đỗ mà biết thì thế nào Đỗ cũng đòi đi. Nhụy Mai cứ lẳng lặng thu xếp nhà cửa, rồi cất lẻn một mình tìm đến rừng Toan Tảo, lưng giắt một con dao nhỏ, và trong lòng mang vững một can đảm, thế cũng đủ rồi.