Sau khi Reacto được dạy “bấm đúng chỗ”,
nó đứng yên hơn hẳn.
Không còn phản ứng bừa.
Không còn chọn đại thứ làm người ta ồn ào.
Minh nhìn nó một lúc rồi nói:
— Linh.
— Tự nhiên tớ thấy nó giống… tụi mình ghê.
Tôi quay sang.
— Giống chỗ nào?
Minh nhún vai.
— Kiểu…
— không phải lúc nào mình cũng làm sai,
— nhưng nếu không nói cho rõ,
— người khác vẫn hiểu sai.
Mi nghe tới đó thì gật đầu liền.
— Chuẩn.
Mi là người nói trước.
— Như tớ nè.
— Tớ làm bài nhóm rất kỹ.
— Nhưng lúc họp,
Mi nói tiếp,
— tớ nói ít.
— Thế là mọi người tưởng tớ… không làm gì.
Minh bật cười.
— Tớ từng nghĩ vậy thiệt.
Mi liếc Minh.
— Thấy chưa.
Tôi chen vào:
— Còn Minh thì ngược lại.
Minh chỉ vào mình.
— Ờ.
— Tớ nói nhiều.
— Nhưng nhiều khi nói cho vui,
tôi nói,
— chứ chưa chắc đã làm nhiều.
Minh gãi đầu.
— Nghe hơi nhột.
Cả hai quay sang tôi.
— Còn Linh?
Mi hỏi.
Tôi thở ra.
— Tớ làm nhiều.
— Nói vừa đủ.
— Nhưng hay nghĩ là…
— “thôi, người ta tự hiểu”.
Mi lắc đầu ngay.
— Không ai tự hiểu hết.
Mi quay sang Reacto.
— Mày thấy chưa?
Reacto hiện một dòng chữ nhỏ:
“Tôi chỉ hiểu những gì được thể hiện ra.”
Minh tròn mắt.
— Ủa, giống tụi mình ghê.
Tôi gật đầu.
— Reacto không hiểu ai chăm chỉ.
— Nó chỉ hiểu ai nói rõ.
Mi nói tiếp:
— Không hiểu ai có ý tốt.
— Chỉ hiểu ai thể hiện dễ thấy.
Minh khoanh tay.
— Vậy nếu tụi mình không nói cho đúng…
— thì Reacto hiểu sai là phải rồi.
Reacto rung nhẹ,
như kiểu… được minh oan.
Minh đột nhiên hỏi:
— Vậy marketing…
— không phải là mấy chiêu trò hả?
Tôi cười.
— Không.
Mi nói rất gọn:
— Marketing là nói cho đúng để không bị hiểu sai.
Minh suy nghĩ một chút.
— Nghĩa là…
— Mi làm nhiều thì phải nói sao cho người khác thấy?
— Ừ.
Mi đáp.
— Minh nói nhiều thì phải nói sao cho người khác hiểu đúng?
— Ờ.
Minh gật đầu.
— Còn Linh…
Mi nhìn tôi.
— làm nhiều mà im lặng thì…
— coi như chưa làm.
Tôi bật cười.
— Nghe đau, nhưng đúng.
Reacto hiện thêm một dòng:
“Nếu không có marketing, tôi sẽ hiểu giống như các bạn.”
Cả ba đứa cùng khựng lại.
Mi nói chậm lại:
— Ở lớp học,
— marketing là cách nói cho thầy cô biết mình đang cố gắng.
Minh tiếp:
— Ở nhóm bạn,
— là cách để không bị hiểu lầm là vô trách nhiệm.
Tôi nói tiếp:
— Ở bất kỳ chỗ nào có người với người,
— nếu không nói cho đúng,
— sẽ có người… hiểu thay.
Reacto đứng im.
Như thể lần đầu tiên,
nó hiểu vì sao mình hay bị ghét.
Một giọng nói khác vang lên.
— Khi không có ai nói rõ ràng…
Chúng tôi quay lại.
Algo.
— …tôi sẽ kết luận thay.
Algo nói, giọng lạnh.
Minh nuốt nước bọt.
— Kết luận kiểu gì?
Algo đáp:
— Dựa trên cái dễ thấy nhất.
— Dễ nghe nhất.
— Và lặp lại nhiều nhất.
Mi siết tay tôi.
— Nghĩa là…
— nếu marketing không lên tiếng?
Algo gật đầu.
— Thì hiểu lầm sẽ thắng.
Reacto lùi lại.
Còn tôi thì hiểu ra rất rõ:
Marketing không quan trọng vì nó làm cho người ta nổi.
Marketing quan trọng vì nếu không có nó,
người tốt – người làm thật –
rất dễ bị hiểu sai.
Algo quay lưng.
Và Markétia…
chuẩn bị bước sang một giai đoạn khác.